Wraz z coraz większą liczbą spraw frankowych, jak również linią orzeczniczą uwzględniającą większość z powództw kredytobiorców, w sprawę rozwiązania problemu kredytów we franku szwajcarskim postanowiła zaangażować się Komisja Nadzoru Finansowego. Warto pochylić się nad propozycją KNF dla frankowiczów i ocenić, czy obecnie kredytobiorcom opłaca się zawierać ugody z bankami w oparciu o propozycję KNF.
Sąd polubowny przy KNF
Propozycja KNF dla frankowiczów, sprowadza się w uproszczeniu, do wzięcia udziału w mediacjach z bankiem przed Sądem Polubownym przy KNF.
Propozycja KNF polega na przewalutowaniu kredytu we frankach, czyli doprowadzenia do sytuacji, w której kredyt frankowy miałby od początku zostać uznany za kredyt wyrażony w złotym polskim. Taka ugoda zawarta przed KNF prowadziłaby do sytuacji, w której kredyt zostałby oprocentowany według stawki WIBOR powiększonej o marżę banku.
Ugody dla frankowiczów przed KNF
Gdy jesienią 2020 r. ogłoszono program obejmujący propozycję KNF dla frankowiczów wiele osób wiązało z nim spore nadzieje. Dostępne statystyki (stan na połowę 2022 r.) wskazują jednak, że program ten nie cieszy się zbytnim zainteresowaniem tak kredytobiorców, jak i banków.
Przez okres ponad 1,5 roku z propozycji KNF dla frankowiczów, a w efekcie z zawarcia przez bank i frankowiczów ugody skorzystało ok. 15 600 osób. Co ciekawe z tej liczby ok. 15 300 ugód zawartych zostało przez bank PKO BP S.A. co czyni go pionierem w zakresie zawierania ugód przed KNF. Udział pozostałych banków w całym procesie jest marginalny. Liczba zawartych przed KNF ugód, w zestawieniu z liczbą pozwów frankowych rozpoznawanych przed sądami, jest bardzo niewielka. Oznacza to, że frankowicze chętniej wybierają droższą i dłuższą procedurę sądową, uznając, że w postępowaniu sądowym będą mogli uzyskać korzystniejsze dla siebie rozstrzygnięcie.
Propozycja KNF dla frankowiczów kalkulator
Biorąc pod uwagę nikłe zainteresowanie kredytobiorców ugodami dla frankowiczów oferowanymi przed KNF warto zastanowić się, czy skorzystanie z propozycji KNF dla frankowiczów jest opłacalne finansowo.
Z pewnością postępowanie polubowne przed KNF jest znacznie tańsze i z założenia szybsze. Kredytobiorca nie ponosi opłat sądowych, w tym opłaty od pozwu, czy na poczet biegłych. Okres rozpoznawania sprawy przed Sądem Polubownym KNF jest znacznie krótszy niż czas rozstrzygnięcia sprawy frankowej przed sądem powszechnym.
Najważniejszy, z punktu widzenia kredytobiorcy, jest jednak końcowy wynik sprawy tj. jakiej wysokości korzyść finansową kredytobiorca może potencjalnie uzyskać. Przy takim porównaniu skutków ugody zawartej przed KNF i wyroku sądowego, dostępne kalkulatory uwzględniające propozycję KNF dla frankowiczów wskazują, że z reguły korzystniejszym jest wystąpienie przez kredytobiorcę na drogę sądową.
Przede wszystkim przewalutowanie kredytu w dalszym ciągu obliguję kredytobiorcę do spłaty jego rat i utrzymuje w mocy stosunek umowny pomiędzy kredytobiorcą, a bankiem. W najkorzystniejszej opcji dochodzenia roszczeń przed sądem możliwym jest natomiast unieważnienie całej umowy kredytu frankowego. Po drugie przewalutowanie proponowane przez KNF odbywa się w oparciu o stawkę WIBOR, której wysokość bije obecnie rekordy, a która w niedalekiej przyszłości ma zostać trwale usunięta z rynku kredytowego. Rodzi to pewne obawy co do wysokości rat wyliczonych po przewalutowaniu kredytu, jak również niepewność w związku z planowanym zastąpieniem WIBOR stawką WIRON.
Ugody z bankami kredyty frankowe
Istnieje również możliwość wyboru trzeciej drogi przez kredytobiorców frankowych. Kredytobiorcy, którzy nie chcą skorzystać z propozycji KNF dla frankowiczów, jak również nie mają zamiaru wystąpić na drogę sądową, mogą spróbować negocjować z bankiem indywidualnie. W propozycji ugody, banki proponują często przewalutowanie kredytu wskazując, że w przypadku gdyby okazało się, że kredytobiorca wpłacił bankowi więcej rat, niż zapłaciłby w złotowym kredycie, nadwyżka ta trafiłaby na zmniejszenie kapitału. Propozycja ta jest podobna do ugody dla frankowiczów przed KNF, stanowi jednak alternatywę, w szczególności dla kredytobiorców mających kredyt w banku, który nie korzysta ze ścieżki zaproponowanej przez KNF.
Autor: radca prawny Karolina Marczak, nr wpisu LB-2649