Podwyżki WIBOR-u i zarazem oprocentowania kredytów sprawiły, że coraz głośniej mówi się o możliwości podważenia umowy kredytu zawartego w złotówkach, w których występuje wskaźnik WIBOR. Podważenie takiej umowy kredytu opiera się na założeniu, że wskaźnik WIBOR stanowi klauzulę niedozwoloną. Co dzieje się jednak z umową kredytu po usunięciu wskaźnika WIBOR? I jakie kroki należy podjąć, aby rozpocząć spór z bankiem? O tym przeczytacie w poniższym artykule.
WIBOR – co oznacza, że jest to klauzula niedozwolona?
Oprocentowanie kredytu hipotecznego może być oparte na stałej lub zmiennej stopie procentowej. Znaczna część umów kredytu zawieranych w ostatnich latach posiada oprocentowanie zmienne, które wyznaczane jest w oparciu o stałą marżę banku oraz zmienną stopę referencyjną WIBOR (najczęściej trzymiesięczną WIBOR 3M).
Klauzule niedozwolone (inaczej abuzywne) w myśl art. 3851 kodeksu cywilnego to postanowienia umowne, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz rażąco naruszają jego interesy. Okazuje się, że za taką niedozwoloną klauzulę może uchodzić WIBOR, bowiem nie odzwierciedla on realnych kosztów pozyskania kapitału przez bank. Wskaźnik referencyjny WIBOR powinien być wskaźnikiem:
- rynkowym
- adekwatnym
- niepodatnym na manipulacje.
Tych cech wskaźnik WIBOR nie spełnia. Wskaźnik WIBOR obliczany jest na podstawie transakcji zawieranych pomiędzy 10 bankami, które pożyczają między sobą środki pieniężne. Oprocentowanie takich transakcji służy do wyznaczenia wysokości tego wskaźnika, co ma miejsce każdego dnia o godzinie 11:00. Dane, które brane są pod uwagę w tym procesie, coraz częściej są jednak hipotetyczne, co nie spełnia wymogu adekwatności.
Kredyt z WIBOR – obowiązek informacyjny banku
W sprawach dotyczących WIBOR-u w umowach kredytów złotowych poruszana jest także kwestia właściwego wypełnienia obowiązku informacyjnego przez bank. Oferując kredyt o zmiennym oprocentowaniu opartym na stawce WIBOR bank zobowiązany był bowiem do uprzedzenia konsumenta o ryzyku wiążącym się z takim kredytem – poinformowanie, że w razie silnego wzrostu oprocentowania raty znacznie wzrosną.
Wskazać należy, że kwestia przedkontraktowego obowiązku informacyjnego jest szeroko poruszana w sprawach dotyczących kredytów frankowych. Sądy coraz częściej uznają, że obowiązek informacyjny powinien zostać wykonany w sposób jednoznacznie i zrozumiale unaoczniający konsumentowi wszelkie ryzyka, a umieszczenie w umowie krótkich postanowień o akceptacji ryzyka tego warunku nie spełnia. W konsekwencji jest to jeden z elementów przemawiających za ustaleniem nieważności takiego kredytu.
Usunięcie WIBOR – konsekwencje
Konsekwencje wiążące się z usunięciem z umowy kredytu hipotecznego klauzuli niedozwolonej – WIBOR można rozpatrywać dwojako. Po pierwsze, skoro eliminujemy z umowy WIBOR, to kredyt staje się kredytem ze stałym oprocentowaniem złożonym wyłącznie z marży banku. Zatem przy tym rozwiązaniu umowa kredytu będzie obowiązywała dalej, lecz kredyt z kredytu oprocentowanego według stopy procentowej zmiennej, staje się kredytem oprocentowanym według stopy procentowej stałej. W konsekwencji rozwiązanie to może zapewnić zwrot nadpłaty i możliwość dalszego spłacania kredytu ze stałym i niskim oprocentowaniem.
Drugi skutek, jaki należy rozpatrywać przy uznaniu WIBOR-u za klauzulę niedozwoloną, to uznanie, że cała umowa jest nieważna (unieważnienie umowy WIBOR). Wówczas strony zobowiązane będą do zwrotu wszystkiego co sobie wzajemnie świadczyły.
WIBOR – pozew
Na pewno jeżeli rozważasz zapoczątkowanie sprawy dotyczącej usunięcia z umowy wskaźnika WIBOR warto powierzyć ją kancelarii prawnej z odpowiednim doświadczeniem. Są to sprawy skomplikowane, pełne zawiłości prawnych, dlatego nie warto ryzykować samodzielnie podejmując dialog z bankiem czy też pozywając bank. Kancelaria prawna specjalizująca się w tego typu sprawach to większe szanse na wygraną. Ze względu na to, że rośnie niezadowolenie konsumentów związane z duży wzrostem rat, w najbliższej przyszłości można spodziewać się wzrostu liczby pozwów opierających się na podważeniu wskaźnika WIBOR jako klauzuli niedozwolonej.
