Oprocentowanie kredytu to jego istotny składnik, który rzutuje bezpośrednio na wysokość rat spłacanych przez kredytobiorcę. W niektórych umowach kredytów frankowych pojawiają się tzw. klauzule zmiennego oprocentowania, które mogą być postanowieniami niedozwolonymi (inaczej abuzywnymi). Co to dokładnie oznacza i jaki ma wpływ na sytuację frankowicza?
Czym jest klauzula zmiennego oprocentowania?
Umowy kredytów frankowych to umowy w przeważającej większości wadliwe, bowiem zawierające postanowienia niedozwolone (inaczej abuzywne). Postanowienie niedozwolone zawarte w umowach kredytów frankowych odnoszą się w głównej mierze do niejasnego mechanizmu ustalania kwoty wypłaty kredytu, a następnie spłacanych rat kapitałowo-odsetkowych. Dzięki niejasnemu sformułowaniu zasad wypłaty i spłaty kredytu (odwołania się do tabel kursowych banku) banki mogły w sposób dowolny i w zasadzie nieograniczony wpływać na wysokość zobowiązania kredytobiorcy.
Jako postanowienie niedozwolone należy także zakwalifikować klauzulę zmiennego oprocentowania. Jednak podkreślić warto, że nie zawsze klauzula zmiennego oprocentowania ma charakter niedozwolony. Niedozwolone będą te postanowienie, które nie określają jasnych i jednoznacznych kryteriów zmiany oprocentowania. Banki formułując klauzule zmiennego oprocentowania w umowach kredytów frankowych często formułowały je w takie sposób, że kredytobiorca nie miał żadnej możliwość weryfikacji takiej zmiany oprocentowania i jej wysokości. W wyroku z dnia 12 stycznia 2007 r. (IV CSK 307/06) Sąd Najwyższy uznał, że wymóg zrozumiałości wzorca nie jest dopełniony, gdy doręczone dokumenty zawierają „uregulowania niejasne, wieloznaczne, mylące i obiektywnie niezrozumiałe dla przeciętnego adresata”.
Zatem każdorazowo wszelkie kryteria wpływające na zmianę oprocentowania i sposób tej zmiany powinny być szczegółowo opisane. Mechanizm zmiany oprocentowania, jego podstawy faktyczne i prawne, a także przyczyny i sposób ewentualnych zmian są szczególnie ważne z punktu widzenia konsumenta, w tym zwłaszcza z punktu widzenia jego prawa do rzetelnej i pełnej informacji.
Przykład niedozwolonej klauzuli zmiennego oprocentowania
„Zmiana wysokości oprocentowania Kredytu może nastąpić w przypadku zmiany stopy referencyjnej określonej dla danej waluty oraz zmiany parametrów finansowych rynku pieniężnego i kapitałowego w kraju (lub krajów zrzeszonych w Unii Europejskiej), którego waluta jest podstawą waloryzacji.”
Co powoduje zawarcie w umowie klauzuli zmiennego oprocentowania?
Postanowienie umowy kredytu bankowego, w którym przyjęto, że kredytodawca jest uprawniony do zmiany stawek oprocentowania, jest bezskuteczne, jeżeli w umowie nie określono jednocześnie konkretnych okoliczności, od jakich zmiana ta jest uzależniona.
Umowy kredytów frankowych to umowy, które w znacznej większości są wadliwe i biorąc pod uwagę ich sformułowanie, w szczególności brak określenia kryteriów wypłaty i spłaty kredytu, możliwe jest ich unieważnienie lub też usunięcie postanowień niedozwolonych (odfrankowanie). W pierwszym kroku warto przekazać swoją umowę do analizy pod kątem występowania w niej postanowień niedozwolonych. Warto także skorzystać z kalkulatora frankowicza, aby określić swoje ewentualne roszczenie.
Biorąc pod uwagę czas trwania sprawy frankowej oraz wszelkie zawiłości prawne warto sprawę frankową powierzyć doświadczonej kancelarii prawnej. Wówczas nie musimy się martwić gromadzeniem dokumentów czy samym postępowaniem sądowym. Zazwyczaj istnieje jedynie konieczność stawiennictwa kredytobiorców jedynie na jednym terminie rozprawy, na którym składają oni zeznania. Jednak wybierając doświadczoną kancelarię prawną i to nie jest problemem, bowiem prawnik szczegółowo wyjaśnia jak wygląda taka rozprawa i samo przesłuchanie. Przeczytaj więcej na ten temat w poniższym artykule – pytania i odpowiedzi na rozprawie frankowej.
