Mediacja jest formą podjęcia próby polubownego rozwiązania sporu. Mediacje mogą być stosowane w sporach z różnych obszarów prawa – tak prawa cywilnego, jak i gospodarczego, prawa pracy, rodzinnego, a w pewnych przypadkach również karnego.
Co do zasady mediacje polegają na spotkaniu się dwóch stron, między którymi wystąpił spór oraz wyspecjalizowanego, niezależnego mediatora. W toku mediacji strony sporu najpierw pojedynczo rozmawiają z mediatorem, a następnie wszyscy uczestnicy mediacji spotykają się wspólnie. Podczas rozmów mediacyjnych strony przedstawiają swoje stanowisko w sprawie, roszczenia i oczekiwania oraz próbują wypracować kompromis.
Istotnym jest przy tym, że przebieg mediacji jest utajniony. Oznacza to, że tak strony, jak i mediator nie mają prawa wykorzystywać informacji ujawnionych w toku mediacji. W wypadku więc nie dojścia do porozumienia brak jest ryzyka, że oświadczenia, czy informacje ujawnione w toku mediacji przez stronę, zostaną następnie przeciwko niej wykorzystane.
Ile trwają mediacje?
Wiele osób może zastanawiać się ile trwają mediacje? Nie ma z góry określonego minimalnego, czy maksymalnego czasu trwania mediacji. Z założenia mediacje powinny trwać dopóty, dopóki istnieje szansa (i wola) na dojście stron do porozumienia. Nieco inaczej wygląda to w przypadku mediacji sądowych okres mediacji wynosi miesiąc, ale na zgodny wniosek stron może być przedłużony.
Mediacje nie muszą również kończyć się na jednym spotkaniu. Jeżeli sprawa jest bardziej złożona lub też strony mediacji potrzebują trochę czasu do namysłu, nic nie stoi na przeszkodzie, żeby wyznaczyć kolejny termin (terminy) spotkań z mediatorem.
Jak przebiega mediacja?
Skoro wiemy już czym jest mediacja i ile może trwać postępowanie mediacyjne warto odpowiedzieć sobie na pytanie jak przebiega mediacja. W praktyce mediacja podzielona jest na 3 części. Pierwsze dwie części poświęcone są spotkaniu mediatora osobno z każdą ze stron. W tym czasie mediator tłumaczy zasady postępowania mediacyjnego i prosi każdą ze stron o przedstawienie swojego stanowiska, swojej wersji wydarzeń.
Następnie mediator spotyka się z obydwiema stronami na raz. Mediatorzy dają dość znaczną swobodę dyskusji, starając się przy tym zadbać o to, żeby żadna ze stron nie doprowadziła do zaognienia konfliktu.
Jakie pytania zadają mediatorzy?
Osoby chcące należycie przygotować się do mediacji, z pewnością zastanawiają się, jakie pytania zadają mediatorzy? Szczegółowe pytania mediatorów zależą od konkretnej sprawy, można jednak wskazać kilka ogólnych kwestii, o które zostaniemy zapytani na większości mediacji.
Po pierwsze mediator zawsze zapyta każdą ze stron o przedstawienie swojej wersji wydarzeń, swoich odczuć i żądań w związku ze sprawą. Oczywiście mediatorzy zapoznają się ze stanem faktycznym sprawy przed mediacją, niemniej osobiste odczucia i przemyślenia stron są dla nich niezwykle cenną informacją.
Mediator na pewno zapyta też o to jakie możliwości polubownego rozwiązania sporu widzą strony. W szczególności mediator zada pytania związane z tym, z czego może strona zrezygnować, co może odpuścić żeby doprowadzić do ugodowego zamknięcia sprawy.
Mediacje, a kredyty frankowe
Procedura mediacji nie jest również obca uczestnikom sporów frankowych. W związku z olbrzymią ilością spraw sądowych dotyczących kredytów frankowych, KNF przygotował propozycję ugodowego rozwiązania sporu między kredytobiorcami, a bankami. Mediacje prowadzone są przez KNF przed tzw. Centrum Mediacji Sądu Polubownego przy KNF.
Mediacje KNF w założeniu mają doprowadzić do sytuacji, w której kredytobiorca i bank zawrą ugodę frankową polegającą na przewalutowaniu kredytu we frankach. Przewalutowanie kredytu sprowadza się do doprowadzenia do sytuacji, w której kredyt frankowy miałby od początku zostać uznany za kredyt wyrażony w złotym polskim. Taka ugoda zawarta przed KNF prowadziłaby do sytuacji, w której kredyt zostałby oprocentowany według stawki WIBOR (WIRON) powiększonej o marżę banku.
Autor: radca prawny Maciej Fiedorowicz, nr wpisu WA-15162
