Przedawnienie roszczeń to istotna kwestia w kontekście kredytów frankowych, o której nie zawsze myślimy. Kiedy przedawnia się roszczenie o unieważnienie umowy i jak obliczyć przedawnienie roszczenia o unieważnienie umowy? Dzisiaj więcej na temat unieważnienie umowy a przedawnienie.
Jakie są terminy przedawnienia roszczenia o unieważnienie umowy?
Zgodnie z art. 118 Kodeksu cywilnego obecnie termin przedawnienia roszczeń majątkowych wynosi 6 lat. Jednak przed dniem 9 lipca 2018 r. termin ten wynosił 10 lat. A zatem każdorazowo należy dokonać analizy przepisów przejściowych, ale także tego czy termin ten nie uległ zawieszeniu. Dla przedsiębiorcy (banku) termin ten jest krótszy i wynosi 3 lata. Na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, że roszczenia związane z umowami frankowymi są już przedawnione. Nic bardziej mylnego. Kluczowa kwestia to bowiem kwestia tego, od jakiego momentu termin przedawnienia rozpoczyna swój bieg, o czym poniżej.
Kiedy roszczenie o unieważnienie umowy ulega przedawnieniu?
Przede wszystkim w sprawach frankowych zwykle występuje się z dwoma roszczeniami. Pierwsze roszczenie dotyczy ustalenia nieważności umowy kredytu i jest to roszczenie niepieniężne. Roszczenia o unieważnienie umowy nie ulegają przedawnieniu i mogą być dochodzone w każdym czasie. Drugie roszczenie to roszczenie o zapłatę (zwrot wpłacanych przez kredytobiorcę rat i kosztów okołokredytowych). To roszczenie jest roszczeniem majątkowym (żądamy bowiem konkretnej kwoty) i ulega ono przedawnieniu.
Jak obliczyć okres przedawnienia roszczenia o unieważnienie umowy?
Termin przedawnienia roszczeń majątkowych kredytobiorcy w stosunku do banku przede wszystkim nie może rozpocząć biegu dopóki kredytobiorca nie miał świadomości wadliwości swojej umowy. Takie też stanowisko zajął Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) m.in. w wyroku w sprawie C-776/19 czy sprawach C-80/21 do C-82/21. Tym samym termin przedawnienia nie biegnie od daty zawarcia umowy kredytu, bowiem kredytobiorca nie wiedział wówczas, że jego umowa kredytu może posiadać postanowienia niedozwolone.
Zazwyczaj jako moment, w którym kredytobiorca pozyskał wiedzę co do wad swojej umowy kredytu wskazuje się moment zgłoszenie reklamacji kredytu do banku lub wezwania banku do zapłaty.
Jakie są przepisy dotyczące przedawnienia roszczenia o unieważnienie umowy?
Do przedawnienia roszczeń odnosi się art. 118 kodeksu cywilnego, który stanowi, że Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.
Zgodnie zaś z art. 120 kodeksu cywilnego bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Natomiast kwestie zamieszenia biegu przedawnienia reguluje art. 121 k.c. Prawo cywilne zawiera przepisy dotyczące przedawnienia, ale także czasami należy odwołać się do orzecznictwa.
Czy przedawnienie roszczenia o unieważnienie umowy można przerwać?
Bieg przedawnienia przerywa się:
- przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
- przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;
Zajście zdarzenia powodującego przerwanie biegu przedawnienia powoduje, że okres przedawnienia roszczenia zaczyna biec od nowa po zajściu tego zdarzenia. W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.
Jakie są skutki przedawnienia roszczenia o unieważnienie umowy?
Skutki przedawnienia roszczenia o unieważnienie umowy (a konkretniej o zapłatę w związku z nieważnością) są daleko idące. Jeżeli nasze roszczenie majątkowe jest przedawnione, to będzie to powodować ryzyko jego oddalenia przez sąd, a tym samym nie będziemy mieć możliwości przymusowego ściągnięcia długu od banku. Dlatego też jeżeli już kilka lat temu zakwestionowaliśmy naszą umowę kredytu, a do tej pory nie wytoczyliśmy sprawy sądowej lub nie rozliczyliśmy się z bankiem, to warto szybko podjąć działania.
Każdą sytuację dotyczącą przedawnienia roszczenia i roszczeń frankowicza należy oceniać indywidualnie, dlatego też warto zgłosić się o pomoc do doświadczonego w sprawach frankowych prawnika – Kancelaria frankowa Frejowski jest do Twojej dyspozycji.
Sprawdź również: Przedawnienie roszczeń frankowiczów w 2024 roku
Autor: radca prawny Maciej Fiedorowicz, nr wpisu WA-15162
