Szacuje się, że kredytów frankowych było udzielonych nawet ponad 800 tysięcy. Nic w tym dziwnego, że kredyty frankowe posiadają więc również prawnicy, prokuratorzy czy też sędziowie. Powstało zatem pytanie czy sędzia, który sam posiada kredyt frankowy może sądzić innych frankowiczów?
Wyłączenie sędziego
Wskazać należy, że zgodnie z art. 48 kodeksu postępowania cywilnego sędzia jest wyłączony z mocy samej ustawy nie tylko w sprawach, w których jest stroną, lecz także w sprawach, w których pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziaływa na jego prawa lub obowiązki. Ponadto, sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie. W przypadku sędziów posiadających kredyty frankowe banki w wielu przypadkach żądały wyłączenia takiego sędziego powołując się na to, że sędzia może w ten sposób dążyć do kształtowania korzystnej dla siebie linii orzeczniczej.
Sędzia posiadający kredyt frankowy – jest uchwała Sądu Najwyższego
Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 2022 r. (III CZP 83/22) sędzia, który zawarł z bankiem będącym stroną postępowania umowę kredytu hipotecznego denominowanego lub indeksowanego we frankach szwajcarskich, nie jest z tej przyczyny wyłączony z mocy ustawy w sprawie, której przedmiotem są roszczenia związane z taką umową zawartą przez ten bank z innym podmiotem (art. 48 § 1 pkt 1 k.p.c.).
Sąd Najwyższy wskazał zatem, że nawet jeżeli sędzia, który wydał wyrok w danej sprawie frankowej, jest związany stosunkiem prawnym kredytu we frankach szwajcarskich z pozwanym bankiem, to wyrok ten nie wpływa na jego prawa lub obowiązki oraz nie zwalnia sędziego ze zobowiązań zaciągniętych wobec banku ani nie modyfikuje w inny sposób sytuacji prawnej sędziego. Jednocześnie wskazano, że pośredni i hipotetyczny wpływ wyroku na możliwości powołania się przez sędziego na przyjętą w nim interpretację prawa jako argument w przyszłym sporze sędziego z bankiem nie może być jednoznaczny z oddziaływaniem wyniku sprawy na prawa lub obowiązki sędziego. Zatem sędzia frankowicz nie jest niejako z „automatu” wyłączony od orzekania w sprawach frankowych.
Wskazać należy, że banki obecnie coraz rzadziej składają wnioski o wyłączenie sędziego. Jednak nadal takie sytuacje mają miejsce. Niezaprzeczalnie złożenie takie wniosku przez bank powoduje wydłużenie się całego postępowania.
Jak jest przydzielany sędzia w sprawach frankowych?
Składając pozew frankowy do sądu nie wiemy, jaki sędzia będzie rozpatrywał naszą sprawę. Wyznaczenie sędziego do sprawy frankowej odbywa się w wyniku losowania. Zatem to jaki sędzia przypadnie do danej sprawy, w tym czy będzie to sędzia posiadający kredyt we frankach, jak też czy będzie to sędzia posiadających doświadczenie w sprawach frankowych, zależy od szczęścia. Wskazać należy, że doświadczony sędzia to szansa na krótszy czas trwania całego postępowania. Bowiem potrafi on oddzielić kwestie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy od kwestii, które znaczenia nie mają. A kwestii nieistotnych z punktu widzenia ważności umowy kredytu banki poruszają mnóstwo.
Wydział frankowy
Wskazać należy, że w Sądzie Okręgowym w Warszawie w 2021 roku został utworzony XXVIII Wydział Cywilny, nazywany także wydziałem frankowym. Rozpoznaje on bowiem tylko sprawy dotyczące kredytów hipotecznych waloryzowanych kursem waluty obcej. Powołanie wydziału frankowego miało za zadanie usprawnić postępowania w sprawach frankowych i przyspieszyć wydawanie wyroków. Nie jest to zatem wydział specjalny. Co roku do wydziału trafia kilkadziesiąt tysięcy nowych spraw frankowych.
