Wraz ze zwiększającą się liczbą spraw sądowych wszczynanych z powództwa kredytobiorców frankowych przeciwko bankom, systematycznie pojawiają się nowe orzeczenia Sądu Najwyższego dotyczące kredytów we frankach.
Orzeczenia SN dotyczą z reguły fundamentalnych kwestii dla dalszego losu spraw frankowych. W związku z powyższym warto zapoznać się z istotnymi orzeczeniami Sądu Najwyższego, w których to SN pochylił się nad kluczowymi z punktu widzenia frankowiczów sprawami.
Sprawdź również: KALKULATOR FRANKOWY
Uchwała Sądu Najwyższego z 7 maja 2021 r. III CZP 6/21
W dniu 7 maja 2021 r. zapadła uchwała Sądu Najwyższego pod sygn. III CZP 6/21.
W uchwale SN z 7 maja 2021 r. Sąd Najwyższy przyjął koncepcję tzw. bezskuteczności zawieszonej umów kredytowych zawierających klauzule niedozwolone. Oznacza to, że na kredytobiorców frankowych został nałożony obowiązek złożenia oświadczenia o tym, że żądają unieważnienia umowy kredytu frankowego z bankiem. Bez złożenia oświadczenia roszczenie o unieważnienie kredytu nie stanie się wymagalne.
Kontrowersje budzi kiedy najwcześniej kredytobiorca frankowy może złożyć tego rodzaju oświadczenie wobec banku. Obecnie większość kancelarii i (przede wszystkim) dominująca linia orzecznicza przyjmuje, że oświadczenie takie można złożyć w pozwie, jak i w toku procesu, a nawet wysyłając do banku przedsądowe wezwanie do zapłaty – zwrotu nienależnie pobranych środków.
Problem opisany powyżej ma również praktyczne znaczenie. Konsekwencją stanowiska w sprawie kredytów frankowych, przyjętego w uchwale SN III CZP 6/21 jest przyjęcie, że roszczenie o unieważnienie umowy staje się wymagalne dopiero z dniem złożenia stosownego oświadczenia przez kredytobiorcę.
Wymagalność roszczenia ma natomiast bezpośredni wpływ na datę, od której naliczać można odsetki od banku z tytułu zwrotu nienależnie pobranych od kredytobiorcy świadczeń. Im wcześniej roszczenie jest wymagalne, tym wcześniej można naliczać od niego odsetki, a tym samy kredytobiorca może odzyskać od banku potencjalnie wyższą kwotę pieniędzy.
Co istotne przytoczona uchwała III CZP 6/21 wydana została w składzie siedmiu sędziów SN, co oznacza, że ma moc zasady prawnej, a jej treść wiąże inne sądy orzekające w sprawach, dotyczących zagadnienia w niej rozstrzygniętego.
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2022 r. III CZP 40/22
Kolejnym istotnym dla frankowiczów orzeczeniem Sądu Najwyższego jest uchwała z dnia 28 kwietnia 2022 r. sygn. III CZP 40/22. W uchwale III CZP 40/22 SN wskazał, że sprzeczne z naturą stosunku prawnego kredytu indeksowanego do waluty obcej są postanowienia, w których kredytodawca jest upoważniony do jednostronnego oznaczenia kursu waluty właściwej do wyliczenia wysokości zobowiązania kredytobiorcy oraz ustalenia wysokości rat kredytu, jeżeli z treści stosunku prawnego nie wynikają obiektywne i weryfikowalne kryteria oznaczenia tego kursu. Postanowienia takie, jeśli spełniają kryteria uznania ich za niedozwolone postanowienia umowne, nie są nieważne, lecz nie wiążą konsumenta w rozumieniu art. 3851 KC.
Prościej mówiąc uchwała SN III CZP 40/22 z dnia 28 kwietnia 2022 r. potwierdza, że postanowienia umów kredytów frankowych, z których wynika, że to bank określa kurs franka, nie wskazując przy tym na jakich obiektywnych przesłankach będzie się opierał, są nieważne.
Tym samym kredytobiorcy, którzy zawarli umowy kredytu we frankach szwajcarskich, w których znajdują się tego rodzaju postanowienia mają duże szanse na wygranie sprawy o unieważnienie umowy kredytowej.
Autor: radca prawny Maciej Fiedorowicz, nr wpisu WA-15162
