Postępowania sądowe wytoczone przez osoby posiadające kredyty we frankach szwajcarskich, z uwagi na ich ilość oraz poziom skomplikowania mogą trwać od kilku miesięcy do kilku lat. Podkreślić należy, że złożenie przeciwko bankowi pozwu w sądzie nie jest równoznaczne z zaprzestaniem spłaty kredytu bankowego. Możliwe jest jednak uzyskanie zabezpieczenie spłaty na czas procesu. W takiej sytuacji można przestać spłacać kredyt frankowy.
Czym jest zabezpieczenie roszczenia?
Zabezpieczenie roszczenia jest formą ochrony interesów powoda na czas trwania procesu sądowego. Odbywa się poprzez ustalenie praw i obowiązków stron postępowania na czas trwania postępowania.
Kierując do sądu pozew o unieważnienie umowy kredytu frankowego (indeksowanego lub denominowanego) powód może wystąpić z żądaniem zabezpieczenia niniejszego roszczenia poprzez wstrzymanie obowiązku dokonywania spłat rat kapitałowo – odsetkowych w wysokości oraz terminach określonych w umowie kredytowej na czas trwania postępowania oraz zakazanie bankowi składania oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytowej.
Sąd uwzględniając złożony przez powoda w pozwie lub toku procesu wniosek o zabezpieczenie kredytu frankowego, wydaje postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia, które skutkuje wstrzymaniem obowiązku spłacania rat kredytu. Co do zasady ww. postanowienie jest wykonalne z chwilą jego wydania. Z wstrzymaniem spłaty rat kredytu nie trzeba więc czekać do uprawomocnienia się postanowienia o zabezpieczeniu.
Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia sąd może wydać długo przed wydaniem wyroku, nawet już w ciągu miesiąca od złożenia pozwu. Okoliczność ta jest korzystna dla frankowiczów, którzy często muszą spłacać raty dwukrotnie wyższe niż w momencie podpisywania umowy kredytu.
Podkreślić należy, że zabezpieczenie roszczenia nie oznacza jeszcze wygrania sprawy. Jednak wydanie przez sąd postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia zdecydowanie przybliża kredytobiorcę frankowego do uzyskania korzystnego dla siebie wyroku.
Przesłanki udzielenia zabezpieczenia
W celu uzyskania zabezpieczenia niezbędne jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie:
- uprawdopodobnienie roszczenia, które polega na wykazaniu konsumenckiego charakteru umowy oraz zawarcia w umowie kredytowej postanowień niedozwolonych, skutkujących nieważnością zobowiązania.
- wykazanie interesu prawnego, który istnieje w sytuacji, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwiłby lub znacznie utrudnił wykonanie orzeczenia sądu lub osiągnięcie celu postępowania.
W przypadku niespełnienia powyższych przesłanek nastąpi oddalenie wniosku o zabezpieczenie kredytu frankowego.
Jakie sprawy mają największe szanse na udzielenie zabezpieczenia?
Z analizy orzeczeń dotyczących zabezpieczenia kredytów frankowych wynika, że sędziowie częściej wydają postanowienia o zabezpieczeniu w sprawach, gdzie kredytobiorca zwrócił już bankowi cały pożyczony kapitał. Jednak nie jest to regułą, ponieważ sądy uwzględniają także wnioski kredytobiorców, którzy nie spłacili jeszcze całości kredytu.
Dodatkowo można zauważyć, że większe szanse na udzielenie przez sąd zabezpieczenia dotyczą banków o złej kondycji finansowej. Niektóre banki, które posiadają portfele kredytów frankowych od dłuższego czasu odnotowują straty lub objęte są postępowaniem naprawczym (np. dawny Getin Noble Bank, BPH S.A.). Inne, takie jak np. mBank tworzą znaczne rezerwy na ryzyko prawne związane z kredytami frankowymi. W dłuższej perspektywie powyższe okoliczności mogą naruszyć stabilność finansową tych banków, a w najgorszym wypadku skutkować ich niewypłacalnością, co następnie może uniemożliwić lub utrudnić frankowiczom dochodzenie swoich roszczeń.
Najwięcej postanowień w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia roszczeń frankowiczów wydaje Sąd Okręgowy w Warszawie.
Czy wakacje kredytowe przysługują frankowiczom?
Kredytobiorcom, którzy spłacają kredyt hipoteczny, zaciągnięty na własne potrzeby mieszkaniowe, denominowanego w walucie obcej, nie przysługuje prawo do skorzystania z ustawowej przerwy w spłacie kredytu, tj. wakacji kredytowych.
Autor: radca prawny Karolina Marczak, nr wpisu LB-2649