Banki obecnie oferują kredytobiorcom posiadającym kredyty we frankach ugody. Większość kredytobiorców z uwagi na mało korzystne zapisy ugody nie decyduje się na ich zawarcie i rozpoczynają drogę sądową. Jednak niektórzy z różnych względów podpisują ugody z bankiem. W niniejszym artykule poruszymy temat ugód frankowych w kontekście podatku od podpisanej z bankiem ugody frankowej.
Podatek od ugody z bankiem 2024
Szacuje się, że kilkadziesiąt tysięcy kredytobiorców posiadających kredyty frankowe zawarło z bankami ugody. Znacznie więcej, bo kilkaset tysięcy, zdecydowało się na wystąpienie na drogę sądową. Ugoda z bankiem jest rozwiązaniem mniej korzystniejszym dla kredytobiorcy niż korzyści wynikające z wygranej sprawy sądowej. Jednak zdarza się, że sytuacja życiowa zmusza kredytobiorcę do podpisania takiej ugody. W artykule skupimy się jednak na frankowiczach, którzy podpisali lub rozważają podpisanie ugody z bankiem. Analizując swoją sytuację muszą wiedzieć nieco więcej na temat podatku od ugody z bankiem.
Na mocy ugody bank umarza część długu i tym samym zmniejsza kredytobiorcy kwotę do spłaty. Zatem ta korzyść to przychód kredytobiorcy. Co do zasady przychody wynikające z umorzenia kredytu osoby prywatnej podlegają opodatkowaniu na gruncie PIT. Jednak nie wszyscy frankowicze zapłacą podatek dochodowy. Frankowicz może skorzystać ze zwolnienia z podatku. Frankowicz może skorzystać ze zwolnienia z podatku, gdy kredyt został zaciągnięty przez osobę fizyczną na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.
Ugoda frankowa a PIT
Jedno z pierwszych pytań, jakie powstaje w związku z tematem ugód frankowych to pytanie odnośnie tego czy trzeba będzie zapłacić podatek dochodowy (PIT) w związku z podpisaną ugodą z bankiem. Na mocy ugody frankowicz zazwyczaj:
- albo uzyska zwrot danej kwoty od banku
- albo umorzona zostanie mu przez bank część zobowiązania.
Oba przypadki stanowią przysporzenie dla kredytobiorcy. Co do zasady frankowicz nie musi jednak płacić PIT od tego przysporzenia. Wówczas dochodu tego nie trzeba będzie uwzględniać w rocznym zeznaniu PIT. Na banku zaś nie będzie ciążył obowiązek sporządzenia i przekazania do urzędu skarbowego i podatnika rocznej informacji PIT-11.
Konieczność rozliczenia się z organem podatkowym zajdzie, jednak gdy kredytobiorca nie spełni warunków ulgi podatkowej, jak np. w przypadku gdy kredyt nie był zaciągnięty na cele mieszkaniowe. Jeśli kredytobiorca zaciągnął kredyt tylko w części na cel mieszkaniowy, wówczas bank wystawi PIT-11 za tą część umorzenia, w jakiej kredyt nie był zaciągnięty na te wydatki.
Podatek od ugody frankowej 2024 – rozporządzenie
Kwestia zwolnień podatkowych w przypadku osób posiadających kredyty powiązane z walutą obcą reguluje Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Rozporządzenie to będzie obowiązywało co najmniej do końca 2024 roku.
Zatem w 2023 i 2024 r. większość frankowiczów będzie przy zawarciu ugody zwolniona z podatku. Jeżeli kredytobiorca zawarł umowę przed wejściem w życie przepisów rozporządzenia (tj. przed 15 marca 2022 r.) również przysługuje mu zwolnienie z podatku. Rozporządzenie gwarantuje bowiem tzw. retroaktywność ujętych w nim regulacji.
Ile wynosi podatek od wygranej sprawy frankowej w 2024 r.?
Co do zasady podatek płaci się od każdego dochodu. Jednak w prawie podatkowym istnieje wiele wyłączeń, gdy mimo uzyskania dochodu podatku nie trzeba płacić. Tak też jest w przypadku sporów frankowych. Organy podatkowe uznają, że kwoty stanowiące „realizację roszczenia o zwrot środków” nie są przychodem kredytobiorcy, więc nie trzeba odprowadzać od nich podatku. Jednak w przypadku gdy nie spełnimy warunków ulgi podatkowej (np. nieruchomość zakupiona na wynajem) podatek trzeba będzie uiścić. Jego wysokość zależy od rocznych dochodów kredytobiorcy i tego, w jakim jest progu podatkowym. Co istotne, odsetki wypłacone kredytobiorcy uznawane są za przychód kredytobiorcy.
Zwolnienie z podatku od ugody z bankiem – kto jest zwolniony?
Zwolnienie z podatku od ugody z bankiem dotyczy sytuacji, gdy kredyt:
- był zaciągnięty przez jedno gospodarstwo domowe
- na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.
Jeżeli zaciągnęliśmy dwa kredyty – pierwszy na zakup i budowę domu, a drugi na wykończenie będziemy mogli skorzystać z umorzenia podatku, gdyż oba kredyty dotyczą tej samej inwestycji. Warunkiem koniecznym do spełnienia jest także to, aby kredytobiorca nie korzystał już wcześniej z tego rozwiązania. Zwolnienie nie będzie więc przysługiwać osobom, które nabyły nieruchomość w calach inwestycyjnych czy też na potrzeby działalności gospodarczej.
Ugoda pozasądowa a podatek
Banki chcąc ograniczyć wysokie koszty związane z prowadzeniem sporu przed sądem, oferują frankowiczom ugody pozasądowe. Warunki ugody z bankami budzą wiele wątpliwości, w szczególności biorcą pod uwagę korzyści możliwe do uzyskania, dzięki wygraniu sprawy sądowej. Zarówno jednak w przypadku sprawy sądowej, jak i ugody pozasądowej kredytobiorca nie musi się obawiać obciążenia podatkiem dochodowym. Oczywiście jeżeli spełnia wskazane wyżej wymogi określone przez rozporządzenie Ministra Finansów.
FAQ
Czy od ugody z bankiem trzeba zapłacić podatek?
Co do zasady od ugody z bankiem nie trzeba płacić podatku. Należy jednak spełnić pewne warunki. Podatku od ugody frankowej nie trzeba będzie uiszczać, jeżeli umorzona kwota dotyczy kredytu zaciągniętego przez jedno gospodarstwo domowe na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej. Warunkiem koniecznym do spełnienia jest także to, aby kredytobiorca nie korzystał już wcześniej z tego rozwiązania.
Kiedy trzeba zapłacić podatek od ugody frankowej?
Podatek od ugody frankowej zapłacą m.in. Ci kredytobiorcy, którzy zakupili nieruchomość w celach inwestycyjnych, na wynajem lub w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej. Konieczność zapłaty podatku pojawia się także w przypadku otrzymania odsetek.
Zawarcie ugody z bankiem powinno być dobrze przemyślane i skonsultowane z prawnikiem. Często powództwo przeciwko bankowi może bowiem przynieść dużo większe korzyści dla kredytobiorcy niż ugoda z bankiem i częściowe umorzenie kredytu. Ponadto, decydując się na ugodę, eliminuje się z umowy ryzyko kursowe, ale zastępowane jest ono ryzykiem oprocentowania, które jest wyższe w kredytach złotówkowych.
Autor: radca prawny Karolina Marczak, nr wpisu LB-2649
