Kredyty denominowane i indeksowane zdobyły dominującą pozycję na rynku kredytów hipotecznych w 2008 roku. Obecnie liczba składanych pozwów przeciwko bankom udzielającym kredytów we frankach szwajcarskich rośnie. Podstawowym elementem pozwu jest wskazanie wartości przedmiotu sporu. Co to jest wartość przedmiotu sporu i jak ją wyliczyć? Na powyższe oraz inne pytania znajdziesz odpowiedź w tym artykule.
Co to jest wartość przedmiotu sporu?
Jednym z wymogów formalnych pozwu jest wskazanie wartości przedmiotu sporu, czyli kwoty, której zasądzenia przez sąd domagamy się od pozwanego w pozwie. Od wartości przedmiotu sporu zależy, do którego sądu – rejonowego czy okręgowego – należy skierować pozew. Na podstawie wartości przedmiotu sporu ustala się również należną od pozwu opłatę sądową, a po zakończeniu postępowania, wysokość wynagrodzenia należnego działającemu w sprawie pełnomocnikowi. Warto wskazać, że nie ma regulacji dotyczącej minimalnej wartości przedmiotu sporu.
Jak obliczyć wartość przedmiotu sporu w sprawach frankowych?
W sprawach dotyczących kredytów frankowych, w pozwie można złożyć roszczenie o tzw. „odfrankowienie” albo stwierdzenie nieważności umowy kredytowej. W obu przypadkach roszczenie będzie wynikać z żądania zwrotu świadczenia nienależnego, czyli kwoty, która została zapłacona na rzecz banku bez podstawy prawnej, na skutek zamieszczenia przez bank we wzorcu umowy kredytowej klauzul abuzywnych.
Wartość przedmiotu sporu – stwierdzenie nieważności umowy kredytowej
W przypadku żądania zapłaty na skutek unieważnienia umowy frankowej, na wartość przedmiotu sporu składa się suma wszystkich zapłaconych rat oraz opłat, które zostały do banku przekazane, na podstawie zawartej umowy kredytowej.
Wskazać należy, że osobno sumuje się kwoty rat zapłaconych w złotych polskich, a oddzielnie określa się sumę rat zapłaconych bezpośrednio we frankach szwajcarskich, jeżeli w takiej walucie były opłacane.
W sytuacji, w której raty spłacano wyłącznie w złotych polskich w żądaniu pozwu należy wskazać kwotę w takiej samej walucie. Z kolei, jeżeli spłata rat odbywała się do pewnego momentu w złotych polskich, a następnie we frankach szwajcarskich, w żądaniu pozwu, należy wskazać kwotę w złotych polskich (będącą równowartością wpłat dokonanych w złotych polskich) oraz kwotę we frankach szwajcarskich (będącą równowartością wpłat dokonanych we frankach szwajcarskich).
Wartość przedmiotu sporu w przypadku „odfrankowienia” umowy kredytowej
Wartość przedmiotu sporu w przypadku „odfrankowienia” umowy kredytowej to kwota stanowiąca różnicę między sumą dokonanych wpłat a sumą hipotetycznych rat, jakie w tym samym okresie powinny zostać zapłacone w wysokości takiej, jakby w umowie nie było klauzul abuzywnych.
W celu obliczenia wartości przedmiotu sporu należy wykonać następujące kroki:
- obliczyć jaka suma została rzeczywiście wpłacona na poczet spłaty rat, czyli zsumować wszystkie spłacone raty kapitałowo-odsetkowe. Podkreślić należy, że jeżeli wpłaty były dokonywane bezpośrednio we frankach szwajcarskich, należy dokonać ich przeliczenia na złote polskie po kursie średnim NBP,
- obliczyć hipotetyczną wartość spłat, jakie powinny być dokonane po wyeliminowaniu z umowy klauzul abuzywnych. W tym celu niezbędne będą dane obejmujące dokładne daty i kwoty wypłaconych transz kredytu oraz stawki stosowanego przez bank oprocentowania kredytu z całego okresu kredytowania.
Dodatkowo, jeżeli były dokonywane wcześniejsze częściowe spłaty kredytu, należy to uwzględnić przy obliczaniu hipotetycznej wysokości rat.
Skąd pozyskać dane potrzebne do obliczenia wartości przedmiotu sporu?
Dane do wykonania obliczeń pozyskuje się z banku. Na wniosek kredytobiorcy bank jest zobowiązany wydać zaświadczenie zawierające wszystkie dane dotyczące kredytu, między innymi takie jak:
- wypłacone kwoty i daty wypłat kolejnych transz,
- zestawienie wszystkich dokonanych spłat rat i ewentualnych nadpłat kredytu,
- zestawienie innych pobranych opłat (np. z tytułu ubezpieczenia),
- zaświadczenie o oprocentowaniu stosowanym w poszczególnych okresach kredytowania.
Banki wydają zaświadczenia odpłatnie.
Z kolei, ustalenie wysokości świadczenia kredytobiorcy na rzecz banku możliwe jest w oparciu o historię spłaty udzielonego kredytu. Dokument taki, bank wyda na żądanie kredytobiorcy.
Autor: radca prawny Karolina Marczak, nr wpisu LB-2649
