Od słynnego wyroku TSUE w sprawie Dziubak sytuacja banków w sporach frankowych jest nie do pozazdroszczenia. Banki przegrywają ponad 90% spraw frankowych, z których większość kończy się unieważnieniem umowy kredytu.
Sytuacja banków pogorszyła się jeszcze bardziej w dniu 15 czerwca 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wtedy orzeczenia w sprawach o sygn. C-520/21 oraz sygn. C-287/22. W orzeczeniach tych TSUE orzekł o dwóch istotnych dla spraw frankowych kwestiach – możliwości domagania się przez banki wynagrodzenia za korzystanie z kapitału kredytu oraz zasadności udzielania zabezpieczenia roszczeniom kredytobiorców przez sądy rozpoznające sprawy frankowe.
Rozstrzygnięcia TSUE były niekorzystne dla banków, co prowadzi do tego, że w najbliższym czasie banki będą prawdopodobnie tracić jeszcze więcej na sprawach frankowych.
Sprawdź ile kosztuje prawnik w sprawie frankowej.
Orzeczenie TSUE C-139/22
Najnowszym problematycznym dla banków orzeczeniem jest wyrok TSUE C-139/22 z 21 września 2023 r. Trybunał w treści wyroku wskazał m.in., że skoro dana klauzula niedozwolona znajduje się już w rejestrze klauzul niedozwolonych prowadzonym przez UOKiK to sąd z góry może założyć, że w danej umowie frankowej również miała ona charakter abuzywny. Powinno to znacznie przyspieszyć sprawy frankowe, jak również pozbawić banki dodatkowych argumentów procesowych za oddaleniem powództwa kredytobiorcy.
TSUE we wskazanym orzeczeniu wskazał również, że obowiązek informacyjny banku jest taki sam w stosunku do wszystkich konsumentów, niezależnie od ich wykształcenia, czy wykonywanego zawodu. Oznacza to, że nawet jeżeli kredytobiorca miał wykształcenie prawnicze, czy ekonomiczne albo pracował w banku, to nie można mu czynić z tego tytułu zarzutów w postępowaniu frankowym. Dotychczas były to często podnoszone przez banki zarzuty, które po orzeczeniu TSUE powinny stracić na znaczeniu.
Banki zwiększają rezerwy finansowe
Mając na względzie wyżej opisane kwestie nie może dziwić, że banki przygotowują się na zabezpieczenie swojego funkcjonowania w obliczu, spodziewanej przez większość ekspertów, fali niekorzystnych rozstrzygnięć.
Już z początkiem 2023 r., a więc jeszcze przed wydaniem wyroków TSUE, polskie banki znacząco zwiększyły rezerwy na ryzyka prawne w związku z kredytami we franko szwajcarskim. W drugim kwartale 2023 r. banki zawiązały dodatkowe 3 mld zł na ten cel. Po ogłoszeniu niekorzystnych dla banków orzeczeń TSUE coraz częściej słyszy się, że polskie banki jeszcze bardziej zwiększą środki zgromadzone w ramach rezerw finansowych.
Skutki przegrania sprawy frankowej przez banki
Podejmowanie takich działań przez banki nikogo nie powinno dziwić. Skutki przegranej sprawy frankowej są dla banków wyjątkowo niekorzystne. Efektem uwzględnienia powództwa o unieważnienie umowy frankowej jest zobowiązanie banku do zwrotu kredytobiorcy wszystkich środków, które otrzymał od niego w związku z umową frankową. Zaliczyć do nich można przede wszystkim kwoty rat (kapitałowa i odsetkowa), prowizje, ubezpieczenia i inne opłaty manipulacyjne.
Przy kredytach frankowych możemy więc mówić tu o obciążeniu banku kwotą nawet kilkuset tysięcy i więcej złotych przy jednej umowie. Biorąc pod uwagę liczbę wciąż istniejących w obrocie umów frankowych oraz odsetek pozytywnych dla kredytobiorców rozstrzygnięć sądowych, łatwo zauważyć o jak znacznych kwotach mówimy.
Autor: radca prawny Maciej Fiedorowicz, nr wpisu WA-15162
