Pojęcie kredytu denominowanego nie zawsze jest znane wszystkim kredytobiorcom. Często nawet osoby, które zawarły właśnie taki typ umowy, nie wiedzą, że ich umowa odpowiada konstrukcji kredytu denominowanego. Pojęcie kredytu denominowanego nabrało nieco rozgłosu w związku ze sprawami kredytów frankowych. Na czym dokładnie polega kredyt denominowany?
Co to jest kredyt denominowany?
Kredyt denominowany to kredyt, w którym saldo zobowiązania w umowie kredytowej określone jest w walucie obcej. Mimo wskazania w umowie, że kwotą kredytu jest dana suma w walucie obcej (np. w CHF, EUR), kredyty te były wypłacane w złotych. Zazwyczaj i spłata kredytu odbywała się w złotych.
Kredyt denominowany związany jest z ryzykiem kursowym. Od kursu waluty zależy, ile dokładnie złotych zostanie wypłacone kredytobiorcy, jak też każda zmiana kursu waluty wpływa na wysokość raty kredytu w PLN. Kwota do spłaty całego zobowiązania pozostanie jednak taka sama.
Co jest nie tak z kredytami denominowanymi we franku?
Istnieje wiele argumentów za uznaniem umów kredytów denominowanych do franka szwajcarskiego za wadliwe. Jednym z nich jest brak równowagi stron umowy i możliwość jednostronnego wpływania przez bank na całość zobowiązania kredytobiorcy. Wysokość rat kredytu w kredytach denominowanych w przypadku umów kredytów frankowych zazwyczaj ustalana jest w oparciu o aktualny kurs waluty obcej, pochodzący z tabeli tworzonej przez bank. W umowach kredytów frankowych brak było jednak określenia, jakimi kryteriami kieruje się bank ustalając kursy w swojej tabeli. Stąd też bank ma w tym zakresie całkowitą dowolność i tym samym mógł wpływać na wysokość zobowiązania kredytobiorcy.
Ponadto ze względu na zmiany kursu, w momencie zawarcia umowy, kredytobiorca nie wie, jaka kwota w złotych zostanie mu wypłacona, a tym samym jaką kwotę kredytu będzie mógł wykorzystać, co również nie pozostaje w zgodzie z przepisami prawa.
Kolejne nieprawidłowości dotyczą procesu udzielania kredytu, a konkretnie braku właściwego wywiązania się przez bank z obowiązku informacyjnego wobec konsumenta. Kredytobiorca musi zostać jasno poinformowany, że podpisując umowę kredytu w obcej walucie, ponosi pewne ryzyko kursowe, które z ekonomicznego punktu widzenia może okazać się dla niego trudne do udźwignięcia.
Co z kredytami denominowanymi we franku?
Przed sądami zostały rozstrzygnięte już setki spraw związanych z kredytami denominowanymi do franka szwajcarskiego. Orzeczenia sądów są obecnie korzystne dla frankowiczów. Sądy ustalają, że umowy kredytów denominowanych do CHF są nieważne. Ustalenie nieważności kredytu denominowanego wiąże się z koniecznością zwrotu sobie wzajemnych świadczeń. Kredytobiorca zwraca otrzymany kapitał kredytu, zaś bank zwraca kredytobiorcy wszystkie wpłacane przez lata środki.
Kredyty denominowane – jakie banki?
Szczególnie w latach 2006-2010 banki udzielały kredytów frankowych na masową skalę. Część z tych kredytów była kredytami indeksowanymi do waluty obcej, a część denominowanymi. Umowy obu rodzajów kredytów są możliwe do podważenia. Kredytów denominowanych udziały między innymi takie banki jak PKO BP S.A., Deutsche Bank, BGŻ czy Fortis Bank.
Czy opłaca się wybrać kredyt denominowany?
Obecnie kredyty denominowane do waluty obcej są rzadko oferowane przez banki. Banki udzielają takich kredytów jedynie osobom, które uzyskują przeważającą część swoich dochodów w walucie obcej. Jest to zatem inna sytuacja, niż kilkanaście lat temu, gdy banki oferowały kredyty denominowane do franka niemal każdemu, niezależnie od tego, w jakiej osiągał dochody. Kredyt denominowany jest produktem ryzykownym. Zaciągając go, należy wziąć pod uwagę, ryzyko kredytowe, wahania kursu waluty oraz wysokość kosztów związanych z takim zobowiązaniem.
Kalkulator frankowy
Kalkulator frankowy to narzędzie stworzone dla osób posiadających kredyty denominowane lub indeksowane do waluty obcej, takiej jak frank szwajcarski. Osoby, które zaciągnęły kredyty hipoteczne we frankach szwajcarskich, narażone są na zmienność kursu walutowego, co znacząco wpływa na miesięczne raty kredytowe. Kalkulator frankowy może pomóc frankowiczowi we wstępnym wyliczeniu swojego roszczenia względem banku.
Autor: radca prawny Maciej Fiedorowicz, nr wpisu WA-15162
