Jednym z najchętniej zgłaszanych przez kredytobiorców frankowych roszczeń jest żądanie unieważnienia kredytu hipotecznego. W ostatnich latach sądy bardzo często uwzględniają takie powództwa, do czego przyczyniło się z pewnością również korzystne orzecznictwo TSUE.
Sporządzenie pozwu o unieważnienie kredytu wiąże się ze sporymi nakładami pracy, ale potencjalne korzyści ekonomiczne dla kredytobiorców są bardzo duże. To jaką kwotę może realnie zyskać frankowicz pozywający bank zależy od jego indywidualnej sytuacji, w szczególności kwoty pożyczonego kapitału i tego ile pieniędzy zdążył już zwrócić bankowi. Wstępnego oszacowania potencjalnych zysków kredytobiorcy mogą dokonać korzystając z kalkulatora frankowego.
Celem udowodnienia roszczenia o unieważnienie umowy kredytu frankowego trzeba wykazać, że w umowie kredytu znajdują się klauzule niedozwolone oraz, że po ich wyeliminowaniu, umowa nie będzie mogła samodzielnie istnieć tj. będzie nieważna.
Pytania i odpowiedzi na sprawie frankowej
Nim sąd wyda wyrok o unieważnienie kredytu hipotecznego, kredytobiorca musi udowodnić swoje racje. Znaczna część postępowania dowodowego opiera się o załączone do pozwu i dostarczone przez bank dokumenty, niemniej nie są to jedyne dowody w sprawie.
Sąd z reguły chce również przesłuchać kredytobiorców, którzy wnieśli pozew. W związku z tym, przed rozprawą, warto zorientować się o co może zapytać sąd na sprawie frankowej. Odpowiednie przygotowanie się do zeznań z pewnością pomoże oszczędzić sporo stresu związanego z przesłuchaniem, co powinno skutkować udzielaniem precyzyjniejszych, istotnych dla sprawy odpowiedzi na zadane przez sąd pytania.
Jaki jest skutek unieważnienia kredytu?
W wyniku unieważnienia umowy kredytu frankowego strony umowy zobowiązane są do zwrotu wzajemnych świadczeń. W praktyce więc strony dokonują dokładnego rozliczenia kredytu frankowego – bank może żądać zwrotu całego wypłaconego kapitału, kredytobiorca zwrotu wszystkich zapłaconych rat, odsetek, prowizji i innych analogicznych kosztów powstałych w związku z zawarciem umowy kredytu frankowego.
Warto zaznaczyć, że takie rozliczenie kredytu frankowego jest bardzo korzystne dla frankowicza. Kredytobiorca frankowy musi bowiem zwrócić bankowi jedynie kwotę czystego kapitału tzn. tylko tej kwoty, którą bank faktycznie mu wypłacił. Bank nie ma możliwości żądania zapłaty choćby części odsetek, czy opłat manipulacyjnych powstałych w związku z wypłatą kredytu. Co nie mniej istotne w wyroku unieważniającym umowę kredytu frankowego sąd nie zobowiązuje kredytobiorcy do rozliczenie umowy z bankiem po jej unieważnieniu. W efekcie to bank sam musi wyjść z inicjatywą żądania rozliczenia umowy kredytu frankowego. Może zrobić to poprzez przedsądowe wezwanie do zapłaty lub też kierując sprawę do sądu.
Czy bardziej korzystne jest unieważnienie, czy odfrankowienie?
Żądanie unieważnienia kredytu hipotecznego nie jest jedynym roszczeniem przysługującym frankowiczom, choć z pewnością jest to roszczenie najdalej idące. Do momentu uprawomocnienia się wyroku przez sąd nie ma jednak gwarancji, że żądanie to zostanie uwzględnione, a procesy frankowe trwają nieraz kilka lat.
Stąd też w pełni zasadnym jest żeby już na etapie składania pozwu wnieść również roszczenie ewentualne o tzw. odfrankowienie umowy. W wypadku uwzględnienia takiego roszczenia sąd usunie z treści umowy wszystkie postanowienia dotyczące waluty franka szwajcarskiego. Postanowienia te zostaną następnie zastąpione innymi, tak by umowa kredytu zrównana została z kredytem złotówkowym.
Oczywiście dla kredytobiorcy korzystniejszym jest doprowadzenie do unieważnienia umowy kredytu frankowego, gdyż w jego efekcie kredytobiorca otrzyma zwrot wszystkich wpłaconych do banku świadczeń. Zdarzają się jednak sytuacje, w których sąd może oddalić pozew o unieważnienie umowy kredytu hipotecznego, dla bezpieczeństwa warto więc zawsze w pozwie wnosić o ewentualne roszczenie w zakresie odfrankowienia umowy kredytu.
Autor: radca prawny Maciej Fiedorowicz, nr wpisu WA-15162
