Wiele słyszy się o tym, że umowy kredytów frankowych mają swoje „typy” – mogą być denominowane lub indeksowane do franka szwajcarskiego. Co to jednak oznacza oraz czym właściwie jest mechanizm indeksacji? O tym przeczytacie w poniższym artykule.
Mechanizm indeksacji – czym jest?
Mechanizm indeksacji to mechanizm przeliczeń, który stosowany jest w umowach kredytów frankowych. W uproszczeniu indeksacja kredytu polega na tym, że w momencie wypłaty kwoty kredytu w złotówkach zostaje ona przeliczona na franki szwajcarskie według kursu kupna CHF stosowanego przez dany bank. Ta kwota stanowi wyjściowe zadłużenie kredytobiorcy. W dalszym kroku – kiedy kredytobiorca wpłaca ratę kredytu w złotówkach – następuje kolejne przeliczenie. Każda wpłata kredytobiorcy przeliczana jest na franki szwajcarskie według kursu sprzedaży CHF obowiązującego w danym banku w dniu spłaty.
Kredyt indeksowany – co to jest?
Kredyt indeksowany to natomiast kredyt, w którym kwota kredytu wyrażona jest w złotówkach i w złotówkach też następuje spłata kredytu. Jednak przy wypłacie kredytu kwota kredytu przeliczana jest na walutę obcą – franki szwajcarskie. W z związku z tym wysokość zobowiązania jest uzależniona od kursu waluty w konkretnym dniu.
Kredyt indeksowany – przykład zapisu
- Kredyt jest indeksowany do CHF, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem CHF według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku w dniu uruchomienia kredytu lub transzy.
- Kredytobiorca zobowiązuje się spłacić kwotę kredytu CHF ustaloną zgodnie z § 2 w złotych polskich, z zastosowaniem kursu sprzedaży CHF obowiązującego w dniu płatności raty kredytu, zgodnie z Tabelą Kursów Walut Obcych Banku.
Klauzule indeksacyjne, stanowiące niedozwolone postanowienia umowne znajdują się m.in. w umowach zawieranych z Bankiem Millenium, mBankiem, Bankiem BPH, Getin Bankiem, Raiffeisen Bankiem, Santander Bank, Pekao, BOŚ i wieloma innymi.
Mechanizm indeksacji – wadliwość
Wadliwość mechanizmu indeksacji sprowadza się do tego, że to bank w swojej tabeli kursowej ustala zarówno kurs kupna franka jak i kurs sprzedaży. Ustalanie kursu w tabeli bankowej odbywa się w sposób dowolny – bez konkretnych kryteriów. Zatem zarówno przy wypłacie kredytu jak i potem podczas spłaty kredytu frankowego bank może kształtować zadłużenie kredytobiorcy w sposób nieograniczony.
Mechanizm indeksacji kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz rażąco naruszają jego interesy, a zatem stanowi on postanowienie niedozwolone.
Kredyt indeksowany do waluty obcej
Kredyt indeksowany to rodzaj kredytu walutowego, w którym kwota kredytu określona zostaje w PLN (złotych polskich). W konsekwencji kredytobiorca zna dokładną kwotę kredytu jaka zostanie mu przyznana.
W kredycie indeksowanym, tak jak w kredycie denominowanym spłata raty następuje w walucie własnej. Wysokość raty ustalana zostaje w oparciu o aktualny kurs waluty obcej. Oznacza to, że kwota do spłaty, tak samo jak w przypadku kredytu denominowanego, może ulec wahaniom w zależności od kursu walutowego. W przypadku kredytu indeksowanego jedyną pewną jest wysokość przyznanego kredytu. Kredytobiorcy, którzy zaciągnęli kredyt indeksowany do CHF (franka szwajcarskiego) po 15 stycznia 2015 r., podobnie jak osoby, które zawarły umowy kredytu denominowanego do CHF (franka szwajcarskiego), zobowiązani byli spłacać o wiele wyższe raty niż przedtem.
Kredyt denominowany we frankach
Kredyt denominowany to kredyt, w którym kwota kredytu wyrażona została w umowie w walucie obcej, lecz uruchomiony został on w walucie polskiej. Spłata kredytu następuje w złotych polskich z zastosowaniem przeliczenia według kursu wymiany walut na dany dzień. W kredycie denominowanym w chwili zawierania umowy znamy jedynie saldo kredytu, natomiast nieznana jest kwota kredytu w złotych polskich, jaka zostanie kredytobiorcy wypłacona.
Waluta indeksacyjna
Waluta indeksacyjna to waluta stanowiąca podstawę do przeliczenia salda kredytu w dniu wypłaty według jednostronnie ustalonego przez bank kursu z tabeli. Wysokość rat w harmonogramie przy tego typu kredytach podawana jest w walucie obcej. Z kolei spłata dokonywana jest w złotówkach, na podstawie przeliczenia banku po kursie sprzedaży, również jednostronnie ustalonym przez bank.
Kredyt indeksowany a denominowany – ryzyko
Kredyt denominowany a indeksowany posiada różnice, wady i zalety. Plusem kredytu indeksowanego do franka jest to, że kredytobiorca wie dokładnie, jaką kwotę w polskich złotych otrzyma. Przy kredycie denominowanym kredytobiorca zna kwotę, która zostanie mu wypłacona jedynie w przybliżeniu, bowiem zależy ona od kursu waluty, który nie jest znany w dniu wypłaty środków.
Kredyt denominowany a indeksowany – pozew
W obrocie znajduje się zarówno wiele umów kredytów indeksowanych do franka szwajcarskiego jak i denominowanych. Oba rodzaje tych umów posiadają w swojej treści postanowienia niedozwolone związane z dowolnymi przeliczeniami walut zgodnie z tabelą kursową banku. Jednak argumenty przemawiające za nieważnością kredytu indeksowanego i denominowanego nieco się różnią. Dlatego też warto skorzystać z pomocy prawnika przy konstruowaniu pozwu przeciwko bankowi, jak i później przy sprawie sądowej.
